Чӑваш кӗнеке издательствинче нумаях пулмасть «Ҫӗр ҫинче мӗн вӑйлӑ? Что сильнее всего на свете?» сӑрласа илемлетмелли юмах пичетленсе тухнӑ. Ӑна икӗ чӗлхепе: вырӑсла тата чӑвашла — кун ҫути кӑтартнӑ. Юмаха вырӑсла Ольга Васильева куҫарнӑ, Екатерина Васильева художник кӑларӑма илемлетнӗ. Кӗнеке валли материалсене Ольга Федорова пухса хатӗрленӗ.
Сӑмах май май каласан, юмаха чӑваш пурнӑҫӗпе йӑли-йӗркине тӗпчекен Никита Романов этнограф Чӑваш Енри Муркаш районӗнчи Шарпаш ялӗнче 1951 ҫулта ҫырса илнӗ иккен. Ӑна Опраньох ятлӑ мучи каласа панӑ-мӗн.
Муркаш районӗнчи Ильинка тӑрӑхӗнче ӳсекен чӑваш юманӗ «Раҫҫейри ҫулталӑк йывӑҫӗ» конкурсра ҫӗнтерни пирки хыпарланӑччӗ. Аса илтерер: 372 ҫул ӳсекен юман сасӑлавра чи нумай сасӑ пухнӑ. Ҫавна май пирӗн республика тӗнче стандарчӗсемпе пӑхмалли сертификата тивӗҫӗ.
Чӑваш йывӑҫне паян федераци каналӗпе «Доброе утро» кӑларӑмра кӑтартнӑ. Сюжетра ЧР Элтеперӗ Олег Николаев ватӑ чӑваш юманӗ 69 регионти конкурентсене ҫӗнтернине палӑртнӑ.
«Раҫҫейри ҫулталӑк йывӑҫӗ» конкурса кӗҫех официаллӑ майпа пӗтӗмлетӗҫ. Унта кам ҫӗнтерни вара халех паллӑ.
Чӑваш Енри 372 ҫулти юман чи нумай сасӑ пухса пӗрремӗш вырӑна тухнӑ. Вӑл Муркаш районӗнчи Ильинка тӑрӑхӗнче ӳсет.Уншӑн 21577 ҫын сасӑ панӑ.
Иккӗмӗш вырӑнта - Белгород облаҫӗнчи юман. Виҫҫӗмӗш вырӑнта вара - Питӗрти йывӑҫ.
Аса илтерер: сасӑлава ҫӗршыври 69 ҫутҫанталӑк палӑкӗ хутшӑннӑ. Сасӑлав ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче пуҫланнӑ та паян вӗҫленет. Конкурсра ҫӗнтернӗ регион пуҫлӑхне диплом тата «Раҫҫейри ҫулталӑк йывӑҫӗ» астӑвӑм хӑмине парӗҫ. Ҫавӑн пекех ҫӗнтерӳҫӗ-регион йывӑҫа пӑхса тӑмалли сертификата тивӗҫӗ.
Муркаш районӗнчи Шашкар ялӗ ҫывӑхӗнчи утрав ҫинче, Атӑлта, пулӑҫ ҫухалнӑ. Ку хыпара ҫӑлавпа шырав службине утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче пӗлтернӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пулӑҫ путса вилнӗ. Утӑ уйӑхӗн 21-23-мӗшӗсенче водолазсем арҫынна шыранӑ. Анчах, шел те, нимӗн те тупайман.
Пулӑҫа малалла шыраҫҫӗ.
Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрте пурӑннӑ арҫын ҫухалнӑ. Ӑна «Лиза Алерт» шырав отрячӗн хастарӗсем шыраҫҫӗ.
Петр Петрович Ямутин ятлӑ арҫын килӗнчен утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗнче тухса кайнӑ та таврӑнман.
Арҫын 71 ҫулта, 172 сантиметр ҫӳллӗш, вӑтам пӳ-силлӗ, хӑмӑр куҫлӑ, ҫӳҫӗ кӑвакарнӑ. Ҫутӑ хӑмӑр тӗслӗ ветровка, ҫутӑ кӗпе, кӑвак джинс шӑлавар, хура пушмак тӑхӑннӑ.
Петр Ямутин ӑҫтине пӗлекенсене 8(800)700-54-52 е 112 телефон номерӗсемпе шӑнкӑравласа пӗлтерме ыйтаҫҫӗ. «Лиза Алерт» инфоргӗн Наталия Симбӑн телефон номерӗ — 89196666680.
Муркаш районӗнчи Амоксар утравӗнче, Атӑл варринче, Мари Элти археологсем шырав ирттернӗ те 11-мӗш ӗмӗрти вилтӑприсене тупнӑ. Ку ӗҫе Мари археологи экспедицийӗ тата нимеҫӗсем пурнӑҫланӑ.
Вӗсем вилтӑприсенче алка-эреш, хӗҫ-пӑшал, ӗҫ хатӗрӗ, антропологи материалӗсем тупнӑ. Археологсем палӑртнӑ тӑрӑх, инвентаре тата виле пытарнин йӑли-йӗркине пӑхсан вилтӑприсем марисенни пек. Ҫапах урӑхлараххисем те пур.
Аса илтерер: утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче кӑнтӑрла Амоксар утравӗ ҫинче пушар тухни курӑннӑ.
Муркаш районӗнчи Ильинкӑри ватӑ юманшӑн сасӑлама Чӑваш халӑх сайчӗ унччен чӗнсе каланӑччӗ-ха.
Аса илтерер: 372 ҫул кашласа ларакан чӑваш юманӗ «Раҫҫейри ҫулталӑк йывӑҫҫи» конкурса (ӑна 2017 ҫулта ирттерме тытӑннӑ) хутшӑнать. 2020 ҫулта вӑл иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Ҫав йывӑҫ ҫутҫанталӑкӑн хаклӑ объекчӗ шутланать, вӑл культурӑпа истори тата ӑслӑлӑх пӗлтерӗшӗллӗ.
Асӑннӑ йывӑҫа Раҫҫейри ватӑ йывӑҫсен наци реестрне кӗртнӗ, «Йывӑҫ – чӗрӗ ҫутҫанталӑкӑн палӑкӗ» пӗтӗм ҫӗршыври ят панӑ.
Конкурс https://rosdrevo.ru сайтра пырать. Чӑваш юманӗн конкурсри номерӗ — 42-мӗш.
Муркаш районӗнчи Карманкассинче ывӑлӗ ашшӗне вӗлернӗ. Пӑтӑрмах тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тӗпчевҫӗсем суда ярса панӑ ӗнтӗ. 23 ҫулти каччӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 105-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе айӑпласшӑн.
Тӗпчевҫӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче каҫхине 56 ҫулти ашшӗпе 23 ҫулти ывӑлӗ хушшинче тавлашу сиксе тухнӑ. Тарӑхса кайнӑ ҫамрӑк аслине пӑвса лартнӑ. Ашшӗ ҫавӑнтах вилсе кайнӑ.
Ҫывӑх вӑхӑтра каччӑна суд тенкелӗ ҫине лартӗҫ.
Паян кӑнтӑрла Атӑл ҫинчи утрав ҫунма пуҫланӑ. Сӑмах Муркаш районӗнчи Васильевка выҫҫӑлккине хирӗҫ вырнаҫнӑ Амоксар утравӗ пирки пырать.
Ҫак утрав ҫинче вӑрман та, хуралтӑ таврашӗсем те пур.
Ку хыпара "Про Город" хаҫата халӑх корреспоненчӗ Андрей Михайлов пӗлтернӗ. Вӑлах сӑнӳкерчӗксем янӑ.
Муркаш районӗнче паян, утӑ уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, уй-хирте ҫавра ҫил алхаснӑ. Ҫакна ҫынсем видео ӳкерсе «Про Город» хаҫата ярса панӑ.
Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, ҫавра ҫил 5 минутра ҫур километртан кая мар вӗҫтернӗ. «Аякранах курӑнатчӗ. Самай ҫӳлелле кармашрӗ», - ҫапла пӗлтернӗ хаҫата халӑх корреспонденчӗсем.
Сӑмах май, ку эрнере синоптиксем типӗ те шӑрӑх ҫанталӑк тӑрасси пирки калаҫҫӗ. Кун пирки сайтра хыпарланӑччӗ.
+3.7 °C